Zdrowie
- 04-02-2023
4 lutego 2023
W piątek, 4 lutego 2023 obchodzimy XXIII Światowy Dzień Walki z Rakiem 2023 (World Cancer Day). Święto zostało ustanowione w 2000 roku, podczas Światowego Szczytu Walki z Rakiem w Paryżu.
Rak to choroba, której obawiamy się tak bardzo, że narosło wokół niej wiele mitów – począwszy od tych, które nie mają wpływu na nasz stan zdrowia, po te, które są wręcz szkodliwe. Obchodzony 4 lutego Światowy Dzień Walki z Rakiem jest doskonałą okazją do przypomnienia, jak ważna w zapobieganiu chorobom nowotworowym jest profilaktyka.
Światowy Dzień Walki z Rakiem został ustanowiony 4 lutego 2000 roku na Światowym Szczycie Walki z Rakiem w Paryżu, zorganizowanym przez dyrektora generalnego UNESCO i prezydenta Francji. Na szczycie opracowano tzw. Kartę Paryską, zobowiązującą wszystkie kraje, które podpisały się pod nią do tworzenia programów zapobiegających chorobom nowotworowym. Nadrzędnym celem Światowego Dnia Walki z Rakiem jest zwrócenie uwagi na zapobieganie i leczenie chorób nowotworowych.
Najistotniejszym problemem zdrowia stają się nowotwory złośliwe. Rak nadal przedwcześnie przerywa życie co czwartego Europejczyka. Zapobieganie i leczenie nowotworów złośliwych, także w Polsce, stanowi największe wyzwanie w dziedzinie zdrowia na początku XXI wieku. Są one główną przyczyną przedwczesnych zgonów Polaków przed 65. rokiem życia. Dlatego zapobieganie zachorowaniom, wczesne wykrywanie i leczenie nowotworów oraz walka o jakość życia chorych na raka (szczególnie walka z bólem) stają się podstawowymi zadaniami. Problem ten został podjęty także przez polskich onkologów w ścisłej współpracy z organizacjami zrzeszającymi chorych na raka.
W profilaktyce chorób nowotworowych duże znaczenie ma odżywianie i tryb życia. Kluczowe w zapobieganiu chorobom nowotworowym jest zaniechanie palenia papierosów i ograniczanie styczności z dymem tytoniowym. Istotne jest także wczesne wykrywanie i leczenie, szczególnie skuteczne w wypadku raka szyjki macicy, piersi i jelita grubego.
Właściwa dieta, aktywność fizyczna oraz ograniczenie używek pomogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworów. Należy także regularnie poddawać się badaniom profilaktycznym - wczesne wykrycie raka zwiększa szanse na wyleczenie. Międzynarodowe zespoły badawcze szacują, że nawet 90 procent nowotworów powodują czynniki zewnętrzne, na które mamy wpływ. Nowotwory złośliwe określane są wręcz jako Man Made Diseases (schorzenia „wyprodukowane” przez człowieka), ponieważ zdecydowana większość nowotworów wynika z szeroko rozumianych czynników zewnętrznych, czyli środowiskowych: stylu życia, nawyków żywieniowych, miejsca pracy i zamieszkania czy zachowań społeczno-kulturowych. Najlepszym przykładem jest rak płuca.
Przypomnijmy więc, że pacjenci powinni zgłaszać się do lekarza zawsze, gdy pojawią się jakieś problemy. Gdy kobieta wyczuje zgrubienie w piersi, kiedy ma się nietypowe objawy – nudności, gdy pojawi się krew w stolcu, zaparcia, bóle nadbrzusza. Te sygnały zawsze powinny nas niepokoić, a na pewno zostać poddane diagnostyce. U mężczyzn najczęściej diagnozuje się raka płuca, nowotwór prostaty, jelita grubego, pęcherza moczowego. U kobiet raka piersi, jelita grubego i raka płuc.
Szanse wyleczenia raka znacznie zwiększa jego wczesne rozpoznanie. Dlatego tak istotne jest wykonywanie regularnych badań, pozwalających na szybszą diagnozę i podjęcie skutecznego leczenia.
Pamiętaj: im szybciej wykryty jest rak, tym większa szansa na wyleczenie!
